ثقل اکبر
ثِقْل اکبر وصفی که پیامبر(ص) در حدیث ثقلین برای قرآن به کار برده است. ثِقْل به‌معنای بار سنگین و ثَقَل به‌معنای هر چیز باارزش و گران‌بها است. به‌گفته فیروزآبادی عالم لغوی قرن نهم قمری، واژه ثقلین در حدیث ثقلین از ثَقَل گرفته شده است.
بنا بر برخی نقل‌های حدیث ثقلین، پیامبر در این حدیث، قرآن را ثقل اکبر و عترت را ثقل اصغر معرفی کرده و گفته است اگر امتش به آن دو تمسک کنند، هرگز گمراه نخواهند شد. پیامبر(ص) همچنین در خطبه غدیر قرآن را ثقل اکبر و علی(ع) و پاکان از فرزندانش را ثقل اصغر معرفی کرده است.
امام علی(ع) نیز در مواردی خود را ثقل اصغر و قرآن را ثقل اکبر معرفی کرده است؛ از جمله در یکی از خطبه‌‌هایش و نیز در توصیه‌ای که به کمیل بن زیاد داشته است.
درباره چرایی توصیف شدن قرآن به ثقل اکبر گفته‌اند از آنجا که عترت تابع و پیرو قرآن است، قرآن بزرگ‌تر از آن معرفی شده است. برخی نیز گفته‌اند: چون قرآن معجزه پیامبر و اساس دین به حساب می‌آید، از عترت بزرگ‌تر است.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ابن‌منظور، لسان‌العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۸۵ (ذیل واژه ثقل).
- ↑ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۲۶ق، ص۹۷۲ (ذیل واژه ثقل).
- ↑ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۲۶ق، ص۹۷۲ (ذیل واژه ثقل).
- ↑ عیاشی، تفسیرالعیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵.
- ↑ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۱۲؛ ابن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۵۶.
- ↑ نهج‌البلاغه، خطبه۸۷.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۹۰ق، ج۷۴، ص۳۷۵.
- ↑ بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲،ص۱۸۷.
- ↑ خویی، مِنْهاجُ البَراعه، ۱۴۰۰ق، ج۵ ص۲۳۴.
منابع
- ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال‌الاعمال، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۹ق.
- ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، تصحیح احمد فارس، بیروت، دار الفکر الطباعه و النشر و التوزیع و دار صادر، ۱۴۱۴ق.
- بحرانی، ابن‌میثم، شرح نهج‌البلاغه، قم مطبعه حیدری، ۱۴۰۴ق.
- خویی ، میرزاحبیب الله، مِنْهاجُ البَراعه فی شَرْح نَهجُ البَلاغَة، تصحیح سید ابراهیم میانجی، تهران، مکتبةالاسلامیة، ۱۴۰۰ق.
- عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیرالعیاشی، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، چاپخانه علمیه، تهران، ۱۳۸۰ق.
- فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، مؤسسةالرسالة، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۵م.
- مجلسی، محمدباقر، بِحارُالاَنوار الجامِعَةُ لِدُرَرِ أخبارِ الأئمةِ الأطهار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۰ق.
- یعقوبی، احمد، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، (بی‌تا).